Авеста

Авеста
"Авеста" – ежелгі Орталық Азияда, Иранда және оған көршілес аймақтарда кең таралған зороастризмнің (б.з.д. 6ғ. әулие Зәрдештің ілімі, Еуропада Заратустра немесе Заратуштра) қасиетті жазбалар жинағы. "Авеста тілі" деп аталатын көне тілде б.з.д. 3ғ. хатқа түсірілген. Сасани әулеті заманында (3-7 ғ.ғ.) "Авеста" 21 кітаптан құралған.
"Авестаның" діни – философиялық мазмұны өзінің әсіре дуализмімен айқындалады. Ол бойынша, әлемде екі күш – жақсылық пен жамандық бір-бірімен толассыз күресте болады. Адам еркін таңдау құқығына ие: ол жақсылықтың немесе зұлымдықтың жағында бола алады.
"Авеста" тек діни мінәжаттар мен уағыздардан тұрмайды, оны Шығыс мәдениетінің әмбебапты жәдігерлігі (памятник) деп қарастырған жөн, әлем мәдениетіне қосқан үлесі жоғары. Оның ішінде исламдық мәдениетке, әсіресе сопылық ағымға үлкен әсерін тигізді. Көптеген ғалымдар (В. Бартольд, А.Бернштам, Ә. Марғұлан, т.б.) Зәрдеш ілімін қалыптастыруға Орталық Азияны мекендеген сақ, ғұн, үйсін, қаңлы тайпаларының қатысқандығын атап өтеді. Зороастризм қазақтың дәстүрлі мәдениетінің қалыптасуына да зор ықпалын тигізген (барлық Иран-Түркі халықтарына ортақ Наурыз мейрамы, от және сумен тазарту, аластау дәстүрлері, қалыңдықтың отқа май құюы, т.б.). "Авестаның" сарындары мен желілері ежелгі түркі эпостарында, оның ықпалы "Оғызнамада", "Қорқыт Ата кітабында", Ахмет Иүгінеки, Жүсіп Баласағұн, Қожа Ахмет Иасауи, Асанқайғы, Бұқар Жырау шағармаларында да байқалады.

Философиялық терминдердің сөздігі. - Павлодар: ПМПИ. . 2011.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР
Синонимы:
,


Смотреть что такое "Авеста" в других словарях:

  • АВЕСТА — [ср. перс.] священные книги у некоторых древних народов Ирана, Афганистана и других стран; с комментариями называется Зенд Авеста. Ранние части приписываются преданием пророку Заратуштре (Зороастру) между Х и VI вв. до н. э. Словарь иностранных… …   Словарь иностранных слов русского языка

  • АВЕСТА — «АВЕСТА» – «основной текст», священный текст персов, в котором изложена религия Заратустры. Философский энциклопедический словарь. 2010. АВЕСТА …   Философская энциклопедия

  • АВЕСТА — древнеиранский религиозный памятник; в зороастризме собрание священных книг. Авеста возникла, видимо, в 1 й половине 1 го тысячелетия до нашей эры. Текст кодифицирован при Сасанидах (3 7 вв.). Содержит свод религиозных и юридических предписаний …   Современная энциклопедия

  • АВЕСТА — древнеиранский религиозный памятник; в зороастризме собрание священных книг. Авеста возникла, видимо, в 1 й пол. 1 го тыс. до н. э. Текст Авесты кодифицирован при Сасанидах (3 7 вв.). Содержит свод религиозных и юридических предписаний,… …   Большой Энциклопедический словарь

  • Авеста — древнеиранское собрание священных книг зороастризма. Авеста возникла, видимо, в 1 й половине 1 го тыс. до н.э. Из записанных в 3 7 вв. при Сасанидах свыше 20 книг, часть которых приписывается основателю религии Заратуштре, сохранилось не более… …   Исторический словарь

  • Авеста — дошедшие до нас остатки некогда более обширной литературы на одном из древнеиранских яз., к рые составляют поныне литургическую и обиходно церковную книгу парсов зороастрийцев. Термин «А.» (awastāg …   Литературная энциклопедия

  • авеста — сущ., кол во синонимов: 2 • зенд авеста (2) • текст (36) Словарь синонимов ASIS. В.Н. Тришин. 2013 …   Словарь синонимов

  • “Авеста” — “АВЕСТА”, древнеиранский религиозный памятник; в зороастризме собрание священных книг. “Авеста” возникла, видимо, в 1 й половине 1 го тысячелетия до нашей эры. Текст кодифицирован при Сасанидах (3 7 вв.). Содержит свод религиозных и юридических… …   Иллюстрированный энциклопедический словарь

  • «АВЕСТА» — «основной текст», священный текст персов, в котором изложена религия Заратустры. Философский энциклопедический словарь. 2010 …   Философская энциклопедия

  • Авеста — Страница из манускрипта Авесты. Ясна 12 Зо …   Википедия


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»